ورقهای آهنی به روش‌های مختلفی گالوانیزه می‌شوند که قصد داریم در این مطلب به توضیح آن بپردازیم.
عناوین
روش های گالوانیزه کردن ورق های آهنی
گالوانیزه کردن فلزات چطور انجام میشه؟
چه تفاوتی بین گالوانیزه سرد و گرم وجود داره؟
از روش آبکاری سرد برای تولید چه محصولاتی استفاده میشه؟
از روش آبکاری گرم برای تولید چه محصولاتی استفاده میشه؟
دلیل گالوانیزه کردن ورق های فولادی چیست؟
چطور ورق های گالوانیزه رو تشخیص بدیم؟
روش های گالوانیزه کردن ورق های آهنی
ورقهای گالوانیزه یکی از فلزاتی هستن که در صنعت ساخت و ساز خیلی رواج پیدا کرده و استقبال زیادی از اون میشه. اما شاید این سوال برای شما به وجود بیاد که این ورقهای گالوانیزه چطور تهیه میشن. در این مقاله از سایت گالوانیزه 24 قرار هست که در مورد روش های گالوانیزه کردن ورقهای آهنی به شما اطلاعاتی بدیم.
گالوانیزه کردن فلزات چطور انجام میشه؟
روش های گالوانیزه کردن یا گالوانیزاسیون در واقع به معنای پوشاندن سطح ورق آهنی با فلز روی هست که انجام این کار باعث استحکام ورقهای آهنی در برابر رطوبت، زنگ‌دگی، خوردگی و غیره میشه. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد ورق گالوانیزه میتونید به مقاله ورق گالونیزه در همین سایت مراجعه کنید.
اما جواب این سوال که عملیات گالوانیزه کردن فلزات چطور انجام میشه، باید بگیم که روش‌های گالوانیزه کردن ورقهای آهنی متفاوت هست. ورقهای فولادی در جهان عموما به روش گرم گالوانیزه میشن. در ادامه هر یک از این روشها و فرآیندهای تولید ورق گالونیزه رو توضیح میدیم.
روش اول : گالوانیزه به روش گرم
یکی از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین روش های گالوانیزه گردن ورقهای فولادی، گالوانیزه به روش گرم یا غوطه‌وری گرم هست. اما این روش مراحلی داره که اونها رو به ترتیب توضیح میدیم.
تمیز کردن ورق آهن
قبل از اقدام به گالوانیزه کردن ورقهای آهنی به روش گرم، باید سطح ورق کاملا تمیز باشه به شکلی که کوچکترین آلودگی بر روی اونها دیده نشه. برای تمیز کردن انواع آلودگی‌ها مثل گرد و غبار، روغن، رنگ و غیره از یک تمیز کننده بیولوژیکی و یا اسید یا باز ملایم استفاده میشه. اگر این آلودگی‌ها پاک نشد، میشه از اسید سولفوریک یا اسید هیدرولیک برای شستشوی تمام سطح ورق آهن استفاده کرد. لازم به ذکر هست که این مرحله در تمامی روش های گالوانیزه کردن باید رعایت بشه.
آماده کردن آهن
توی این مرحله باید ورق آهن در محلول روی کلرید آمونیاک قرار میگیره. انجام این کار باعث میشه که علاوه بر تمیزی سطح ورق، تا پایان فرایند گالوانیزاسیون، پاک و تمیز باقی بمونه.
مرحله اصلی ، گالوانیزه کردن ورق آهنی
حالا که سطح ورق فولاد از آلودگی و گرد و غبار پاک شد، نوبت به مرحله اصلی یعنی گالوانیزه کردن ورق آهنی میرسه. زمانی که ورقهای آهنی در دیگچه قرار میگیرن، در ابتدا فلز روی B6 ASTM که در اطراف ورق آهنی هست، حالت منجمد به خودش میگیره. در زمانی که ورق آهنی به وسیله مواد مذاب داخل حوضچه در حال گرم شدن هست، فلز روی دوباره ذوب میشه. به این شکل یک واکنشی بین فلز روی و آهن رخ میده و آلیاژهایی رو روی ورق آهن به وجود میاره.
در این بخش باید به یه نکته توجه خاص داشت. در زمانی که این واکنش‌های شیمیایی بین آلیاژ روی و آهن در حال رخ دادن هست و این لایه پوششی در حال شکل گیری هست، این لایه ممکنه خیلی نازک و شکننده بشه. به همین دلیل رعایت این نکته خیلی مهم هست که زمانی که میخواهید ورق گالوانیزه رو خم کنین، دقت داشته باشین که حالت پوسته پوسته شدن به خودش نگیره.
وقتی که ورق آهنی از مواد مذاب حاوی روی خارج میشه، مقداری از فلز روی بر سطح ورق آهن قرار میگیره. در واقع این فلز روی، یک پوشش و محافظ برای ورق فولاد به وجود میاره که استحکام و دوامش رو در برابر شرایط محیطی افزایش میده. گاهی برای اینکه ورق آهنی برای گالوانیزه شدن بتونه به خواص مطلوب خودش برسه، از مواد دیگه‌ای هم به طور همزمان استفاده میشه.
نکته مهم این هست که روی موجود در این حوضچه باید به میزان 98 درصد خالص باشه. همینطور دمای اون باید معادل 815 تا 850 درجه سانتی گراد باشه که توجه و رعایت این اصول باعث میشه که آهن با روی واکنش دقیق و درستی نشون داده و لایه ای که بر روی ورق فولاد ایجاد میشه، خیلی مستحکم و مقاوم بشه.
مرحله خنک کردن
مرحله نهایی در روش های گالوانیزه کردن به روش آبکاری گرم این هست که ورقهای فولاد رو باید به جهت اینکه واکنشش با فلز روی قطع بشه، خنک کرد. خنک کردن ورق فولادی که در حوضچه روی غوطه‌ور شده، به سه روش انجام میشه:
1-قرار دادن ورق فولاد در هیدروکسید پتاسیم
2- قرار دادن ورق فولاد در در آب
3- قرار دادن ورق فولاد در هوای آزاد.
روش دوم : پیش گالوانیزه کردن
گالوانیزاسیون به روش پیش گالوانیزه کردن (pre-galvanizing) یکی دیگه از روش های گالوانیزه کردن ورقهای فولادی هست که شباهت خیلی زیادی به روش آبکاری گرم داره. از این روش زمانی استفاده میکنن که ورقهای فولادی قبل از گالوانیزاسیون، شکل مخصوص به خودشون رو گرفتن. در واقع در این روش بعد از اینکه ورقهای فولاد را تمیز کرده و رول کردن، اونها رو از دیگچه محتوای روی عبور داده و بعد به حالت اول خودشون برمیگردن.
روش پیش گالوانیزه کردن یک مزیت نسبت به روش های گالوانیزه کردن دیگه داره. توی این روش، حلقه‌های رول استیل، خیلی سریعتر و یکنواخت‌تر، گالوانیزه میشن. اما خب هر روشی در کنار مزیتهاش، ممکنه عیبهایی هم داشته باشه. در این روش زمانی که رول‌های فولاد باز میشن، ممکنه که روی بعضی از بخش‌های اون، فلز روی قرار نگرفته باشه و در واقع عملیات گالوانیزه به طور کامل انجام نشده باشه. در واقع دلیل اصلی گالوانیزه نشدن بعضی از لبه‌های ورقه‌های فولاد همین هست.
روش سوم : گالوانیزه به روش الکتروگالوانیزه
در روش الکتروگالوانیزه (electrogalvanizing) بر خلاف روش های گالوانیزه کردن قبلی، دیگه خبری از دیگچه‌های روی نیست که ورقهای فولاد رو در اون غوطه‌ور میکردن. گالوانیزاسیون با روش الکتروگالوانیزه که به روش آبکاری گالوانیزه به روش سرد هم معروفه، به این ترتیب هست که یون‌های فلز روی رو به وسیله جریان الکتریکی که در یک محلول الکترولیتی هست، به فلز آهن یا فولاد منتقل میکنن.
مزیتی که این روش نسبت به روش‌های قبلی داره اینه که فلز روی با ضخامت یکسان و یکنواخت بر روی ورق فولاد قرار میگیره. همینطور میشه میزان ضخامت فلز روی که قرار هست بر روی ورق فولاد قرار بگیره، کنترل کرد، در حالیکه در روش های گالوانیزه کردن به روش گرم چنین امکانی وجود نداره. اما عیبش هم این هست که به دلیل اینکه فلز روی با لایه نازکی روی ورق آهن قرار میگیره، استحکام و مقاومت لازم رو در برابر خوردگی و رطوبت نداره. بهتر هست اینطور بگیم که هر چقدر این میزان ضخامت روی کمتر باشه، میزان آسیب پذیری ورق آهن بیشتر شده و خیلی سریعتر خراشیده میشه.
روش چهارم: گالوانیزه به روش پاشیدن
یکی دیگه از روش های گالوانیزه کردن ورقهای فولادی، گالوانیزه کردن به روش پاشیدن و اسپری کردن هست. در این روش، فلز حرارت دیده روی، بر سطح ورق آهنی اسپری میشه. سپس ورق آهنی حرارت داده میشه تا فلز روی بر سطح فلز آهنی بچسبه و در نهایت به ورق گالوانیزه تبدیل بشه. اما شرط اولیه در همه روش های گالوانیزه کردن ورقهای آهنی، تمیز کردن سطح فلز از هر نوع آلودگی هست که در این روش هم باید انجام بشه.
روش پنجم : رنگ کردن ورق ها
در این روش ورقهای آهنی به وسیله یک قلمو رنگ شده و فلز روی بر سطح فلز آهن قرار میگیره. در میان روش های گالوانیزه کردن، این روش نسبت به متدهای دیگه کارایی زیادی نداره، به این دلیل که ضخامت فلز روی بسیار کم هست. اما در عین حال آسان‌تر و ارزان‌تر از روش‌های دیگه هست. به این روش، گالوانیزه سرد هم میگن.
چه تفاوتی بین گالوانیزه سرد و گرم وجود داره؟
همونطور که گفتیم روش‌های مختلفی برای گالوانیزه کردن ورقهای آهنی وجود داره که هر کدوم از روشها قطعا تفاوت‌هایی باهم دارن. در ادامه به تفاوت‌های این روشها می‌پردازیم.
- زمانی از روش آبکاری گرم برای گالوانیزه کردن ورقهای آهنی استفاده میشه که بخواهیم ورقهای گالوانیزه رو در محیط‌های باز بکار ببریم. در واقع زمانی که از روش گرم استفاده میشه، مقاومت فلزات بسیار بیشتر از آبکاری به روش سرد هست.
- یکی دیگه از تفاوت‌های گالوانیزه سرد و گرم، مربوط به ضخامت لایه روی هست. در واقع این میزان ضخامت در روش گرم حدود 100 تا 130 میکرون هست، در حالیکه ضخامت فلز روی در روش سرد تقریبا 25 میکرون اندازه‌گیری شده.
- زمانی که ورقهای گالوانیزه رو با روش‌های مختلف گرم و سرد با هم مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که ورقهای گالوانیزه در روش گرم ظاهری کدر و مات به خودشون گرفتن، اما در روش سرد، ورقهای گالوانیزه درخشان و براق هستن.
- ورقهای گالوانیزه در روش سرد به دلیل اینکه میزان ضخامت روی اونها کم هست، در صورت ایجاد خراش، خیلی سریع زنگ زده و لایه روی، از بین میره.
از روش آبکاری سرد برای تولید چه محصولاتی استفاده میشه؟
زمانی از روش سرد که یکی از روش های گالوانیزه کردن هست، استفاده میشه که بخواهیم قطعات کوچک فلزی با لایه کمی از فلز روی تولید کنیم. همینطور برای ایجاد لایه محافظ برای فلزهایی که مصارف بهداشتی دارن، بکار گرفته میشه. برای کابینت سازی، ساخت پیچ و مهره و صنایع خودروسازی هم از روش آبکاری سرد استفاده میکنن.
از روش آبکاری گرم برای تولید چه محصولاتی استفاده میشه؟
از روش آبکاری گرم برای تولید محصولاتی استفادده میشه که در محیط‌های باز قرار دارن، مثل دکل‌های مخابراتی، دکل‌های فشار قوی، لوله‌های آب با ضخامت‌های بالا و غیره. دلیل بکارگیری این روش در میان دیگر روش های گالوانیزه کردن در واقع این هست که ضخامت لایه روی بکار گرفته بر سطح این فلزات بسیار بیشتر از آبکاری سرد هست که در نهایت در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت خیلی بیشتری دارن.
دلیل گالوانیزه کردن ورق های فولادی چیست؟
با توجه به اینکه ورقهای فولادی ممکنه در محیط‌ها و شرایط آب و هوایی مختلف قرار بگیرن و دچار آسیب، خوردگی و زنگ زدگی بشن، اونها رو گالوانیزه می‌کنیم. در واقع با گالوانیزه کردن و قرار دادن فلز روی بر سطح ورقهای آهنی یک لایه محافظ بر روی ورقهای آهنی ایجاد می‌کنیم تا مقاومت اونها در شرایط مختلف بیشتر بشه. البته که این میزان مقاومت به میزان، ضخامت و نوع پوشش فلز روی بستگی داره.
زمانی که فلز روی بر سطح ورقهای آهنی قرار میگیره، این فلز در برابر اتمسفر و آب باران، نوعی کربنات طبیعی به وجود میاره که در نهایت یک لایه محافظ بر سطح ورق آهنی ایجاد میکنه.
چطور ورق های گالونیزه رو تشخیص بدیم؟
احتمالا این سوال برای شما به وجود بیاد که چطور میشه ورق گالوانیزه رو تشخیص داد؟ در واقع اینکه محصولی که شما قصد خرید اون رو داری، خیلی مهم هست که واقعا از جنس گالوانیزه باشه. اما فرمول کلی و ویژگی خاص ورق گالوانیزه این هست که سطح این دسته از ورق‌ها نسبت به دیگر ورقهای آهنی شفاف‌تر و براق‌تر هستن.
سخن پایانی
نکته‌ای که باید بگیم این هست که بر روی ورقهای گالوانیزه که عملیات پاشش فلز روی انجام شده، میشه از انواع رنگ‌های کوره ای استفاده کرد. برای مثال برای لوازم خانگی میشه از مواد پلی استر و آکریلیک و همینطور برای سطوحی که نمای خارجی دارن، از آلکیدها، آکریلیک و پلی استرهای سیلیکون در ورقهای گالوانیزه استفاده کرد.
در این مقاله از سایت گالوانیزه 24 سعی کردیم تمامی روش‌های گالوانیزه کردن ورقهای آهنی رو برای شما عزیزان بطور کامل توضیح بدیم. به این ترتیب شما با کاربردها، متدهای گالوانیزه کردن و همینطور ویژگیهای اونها آشنا شدید.
فروشگاه galvanize24 با سالها سابقه درخشان در زمینه فروش انواع ورقهای گالوانیزه، آماده ارائه مشاوره به شما عزیزان هست. برای سفارش و خرید انواع ورقهای گالوانیزه میتونید با شماره‌های درج شده در سایت گالوانیزه 24 تماس بگیرید. در آخر اگر سوالی دارید، میتونید در قسمت دیدگاه از ما بپرسید تا در اسرع وقت به سوالات شما جواب بدیم.
